Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tại Việt Nam đang gặp phải khó khăn khi xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU do yêu cầu về Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu. Một số lô hàng thanh long và hồ tiêu của Việt Nam đã gặp trở ngại khi không có cơ quan Nhà nước nào cấp Giấy chứng nhận này.
Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh Long Bình Thuận, cho biết rằng hoạt động xuất khẩu thanh long đang bị đình trệ nghiêm trọng. Khoảng 100 tấn hàng hóa đã bị hư hỏng và hàng tồn kho lên đến 50-70 tấn. Tương tự, 2 doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam cũng đang tồn kho lượng hàng có giá trị khoảng 2,4 triệu USD và không thể xuất khẩu do thiếu Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.
Để giải quyết vấn đề này, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã có công văn hướng dẫn gửi các địa phương. Tuy nhiên, các sở địa phương cho rằng hướng dẫn đó chỉ áp dụng tại Việt Nam và cần bổ sung quy định theo yêu cầu của các nước nhập khẩu. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đang đề nghị sửa lại công bố thủ tục hành chính cho phù hợp. Việc điều chỉnh đang được gấp rút hoàn tất để đảm bảo hoạt động xuất khẩu không bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng đã gửi công văn đề nghị EU cho phép áp dụng mẫu giấy chứng nhận hiện tại, nhưng phía EU chưa có phản hồi. Trong văn bản kiến nghị khẩn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở An toàn thực phẩm TPHCM cũng nêu ra hàng loạt bất cập cần Bộ hướng dẫn liên quan đến thủ tục kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm với thực phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu.
Sở An toàn thực phẩm TPHCM kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm ban hành quy định về hồ sơ, thủ tục cấp Giấy chứng nhận theo mẫu của nước nhập khẩu để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp tục duy trì và mở rộng thị trường EU, cũng như đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.
Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết cơ quan này đang tích cực làm việc với các bên liên quan để sớm giải quyết vấn đề này. “Chúng tôi đang cố gắng hoàn tất việc điều chỉnh thủ tục hành chính để đảm bảo hoạt động xuất khẩu không bị ảnh hưởng. Đồng thời, chúng tôi cũng đang làm việc với phía EU để tìm kiếm giải pháp cho vấn đề này”, ông Hiếu cho biết.
Trước đó, vào tháng 6/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi Ủy ban châu Âu (EC) về việc đề nghị xem xét, công nhận hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm của Việt Nam tương đương với hệ thống của EU đối với một số sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
Nếu được EC công nhận, các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc thực vật của Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang EU mà không cần Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Điều này sẽ giúp giảm thiểu thủ tục hành chính và chi phí cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.