Xử lý tài sản công dôi dư sau sáp nhập: Đột phá từ chính sách đến thực thi

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, bộ máy đã được tinh gọn, nhưng hàng nghìn tỷ đồng tài sản công dôi dư vẫn đang trong tình trạng bỏ không, chờ xử lý. Không ít trong số đó là các trụ sở nằm ở vị trí đắc địa, có thể tạo ra giá trị phát triển lớn nếu được khai thác hiệu quả. Tuy nhiên, sự chậm trễ, lúng túng trong tổ chức thực hiện, thậm chí buông lỏng quản lý, đang khiến những tài sản quý giá ấy trở thành gánh nặng.

Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các địa phương triển khai việc rà soát, xử lý tài sản công đúng nguyên tắc, đồng bộ, không được chậm trễ. Bộ Tài chính cũng đã vào cuộc quyết liệt, trình Quốc hội sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; ban hành 11 văn bản quy phạm pháp luật, tập trung vào hệ thống tiêu chuẩn, định mức – nền tảng để đánh giá và sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước.

Tuy nhiên, để thực sự tạo đột phá, những nút thắt pháp lý, tâm lý và tổ chức cần được tháo gỡ dứt điểm. Các địa phương cần chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý, tránh tình trạng xử lý hình thức, đùn đẩy trách nhiệm.

Từ trung ương đến địa phương, nhiều tỉnh, thành phố đã chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý. Tại Bắc Giang, Cao Bằng, Hưng Yên, Hải Phòng, đã có những chuyển động tích cực trong việc xử lý tài sản công dôi dư.

Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ. Các địa phương phản ánh nhiều khó khăn: chưa xác lập được quyền sở hữu tài sản do cơ quan trung ương để lại; còn lúng túng trong phân loại tài sản; vướng mắc pháp lý giữa Luật Đất đai, Luật Ngân sách nhà nước và Luật Tài sản công; thiếu nhân lực chuyên trách ở cấp cơ sở; tâm lý e ngại trách nhiệm, sợ sai và tình trạng thừa – thiếu cục bộ.

Bộ Tài chính đã đề nghị từng địa phương báo cáo chính thức số liệu chi tiết về tài sản dôi dư sau 90 ngày thực hiện. Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với các địa phương để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc mới phát sinh trong quá trình sắp xếp, xử lý tài sản công.

Khoảng thời gian 90 ngày không phải là để chờ đợi hay xử lý cho có, mà là thời điểm vàng để các địa phương thể hiện năng lực điều hành, tinh thần trách nhiệm và dám hành động vì lợi ích chung. Mỗi tài sản công được xử lý hiệu quả không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, mà còn là một minh chứng cho việc kiểm soát tốt quyền lực, chặn đứng tình trạng hợp thức hóa sai phạm.

Có thể thấy, xử lý tài sản công dôi dư không chỉ là công việc hành chính, mà còn là phép thử về năng lực tổ chức, tinh thần trách nhiệm và sự liêm chính của từng cấp chính quyền. Trung ương đã hành động quyết liệt, ban hành đầy đủ công cụ pháp lý. Nếu địa phương không vào cuộc tương xứng, tài sản sẽ tiếp tục thất thoát, thậm chí bị hợp thức hóa trong sai phạm.

Việc xử lý hiệu quả tài sản công dôi dư không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, tránh lãng phí, mà còn mở ra cơ hội khai thác lại tài sản công cho các mục tiêu phát triển, phục vụ nhân dân.

Bộ Tài chính đang tiếp tục hoàn thiện đề án khu thương mại tự do và rà soát các quy định liên quan để đảm bảo sự phù hợp với các định hướng, chính sách phát triển kinh tế của đất nước.

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã ký văn bản phúc đáp kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Tĩnh liên quan đến khu thương mại tự do. Kiến nghị này được gửi đến trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV và được chuyển đến Bộ Tài chính thông qua Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội.

Cử tri tỉnh Hà Tĩnh đề nghị ban hành các quy định liên quan đến khu thương mại tự do, đảm bảo phù hợp với Kết luận số 115-KL/TW ngày 16/1/2025 của Bộ Chính trị. Kết luận này nhấn mạnh việc rà soát, đánh giá lại tổng thể hoạt động của các khu công nghiệp, khu chế xuất trong cả nước để có cơ chế, chính sách phát triển cho giai đoạn tới, hướng tới việc lấy khu công nghiệp, khu chế xuất, khu thương mại tự do thế hệ mới làm cứ điểm chiến lược để tạo động lực phát triển cho các vùng và cả nước.

Bộ Tài chính cho biết, Văn phòng Trung ương Đảng đã giao Ban Cán sự Đảng Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng Đề án Khu thương mại tự do báo cáo Bộ Chính trị vào ngày 22/1/2025. Hiện, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo Đề án để lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương liên quan. Trên cơ sở các ý kiến góp ý, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp và báo cáo Bộ Chính trị xem xét, phê duyệt Đề án. Từ đó, Bộ sẽ đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các quy định liên quan đến khu thương mại tự do.

Bộ Tài chính cũng tiếp thu ý kiến của cử tri tỉnh Hà Tĩnh và đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan có liên quan của tỉnh Hà Tĩnh phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính trong quá trình hoàn thiện Đề án và đề xuất các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến khu thương mại tự do.

Việc hoàn thiện đề án khu thương mại tự do và rà soát các quy định liên quan là một phần quan trọng trong việc triển khai các chính sách phát triển kinh tế của đất nước. Bộ Tài chính đang tích cực làm việc với các bộ, ngành, địa phương để đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trong việc hoàn thiện đề án này.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục cập nhật và hoàn thiện đề án khu thương mại tự do, đảm bảo rằng các quy định liên quan đến khu thương mại tự do sẽ được ban hành một cách phù hợp và hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển của kinh tế Việt Nam.

Thêm vào đó, thông tin về chính phủ và các quy định pháp luật liên quan sẽ được cung cấp thường xuyên để giúp người dân và doanh nghiệp nắm bắt được các thông tin cần thiết.

Hy vọng rằng, với sự hoàn thiện đề án khu thương mại tự do, Việt Nam sẽ có thể tận dụng được các cơ hội mới để thúc đẩy sự phát triển kinh tế, tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp và góp phần nâng cao đời sống của người dân.