Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển của ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa để đáp ứng được nhu cầu của các ứng dụng y tế tiên tiến. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế là một lĩnh vực tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu những dữ liệu này có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị thực sự hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và việc thay đổi một thói quen đã hình thành lâu đời quả thực là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được tiến hành. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc ứng dụng công nghệ vào điều trị và nghiên cứu.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển của y tế Việt Nam. Việt Nam là một nước đang phát triển, và chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn mở ra những cơ hội học hỏi và phát triển mới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Điều này nhằm mục đích giúp Việt Nam nhanh chóng bắt kịp với xu thế phát triển của ngành y tế thế giới và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này.

Ngày 18/7, Bệnh viện E đã tổ chức một buổi tọa đàm quan trọng với chủ đề ‘Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế’. Đây là buổi giảng cuối cùng của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Trường Đại học FPT, trước khi ông qua đời. Ông Tiến đã trình bày về tiềm năng to lớn của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực y tế, một lĩnh vực mà FPT đang đầu tư mạnh mẽ với hơn 1.000 kỹ sư công nghệ thông tin.

Trong buổi tọa đàm, ông Tiến đã chia sẻ về các ứng dụng AI trong y tế, bao gồm việc cá thể hóa quá trình khám chữa bệnh. Ông cho biết, trong tương lai, các thiết bị y tế ứng dụng AI sẽ được đưa đến tận nhà người dân để đo các chỉ số sức khỏe như nhịp tim, SpO2, và phát hiện ngừng thở khi ngủ. Ngoài ra, ông Tiến cũng đề cập đến việc ứng dụng thiết bị y tế AI trong xét nghiệm tại nhà, giúp quá trình khám chữa bệnh trở nên thuận tiện hơn.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng khẳng định rằng trong 10 năm tới, các xét nghiệm chẩn đoán có sự hỗ trợ của AI chưa thể thay thế được vai trò của các bác sĩ. Ông cho rằng, với sự phát triển của khoa học công nghệ ứng dụng AI, trong 20 năm tới, các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác hơn và nhanh hơn dựa trên kết quả xét nghiệm và chiếu chụp.

Đặc biệt, ông Tiến nhấn mạnh rằng khi mạng 4G và 5G phủ sóng trên toàn quốc, ứng dụng AI trong y tế sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giữa các bác sĩ ở các vùng miền trên toàn quốc. Ông cũng khuyên các bác sĩ cần cập nhật kiến thức về lĩnh vực này để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn.

Ngoài ra, trong chương trình tọa đàm, các chuyên gia còn hướng dẫn y bác sĩ về cách thức xây dựng AI trong thời đại 4.0. Họ nhấn mạnh rằng AI cần dữ liệu để hoạt động và cho ra kết quả chính xác, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế. Các bác sĩ cần nhập vai ‘chuyên môn’ để cung cấp kết quả đúng cho AI, từ đó AI có thể nghiên cứu thông tin và trả ra thông tin đúng.

Buổi tọa đàm không chỉ là một bài giảng về AI mà còn là tâm huyết của ông Tiến với giáo dục và công nghệ. Tuy nhiên, tragically, ông Tiến đã qua đời đột ngột vào chiều 31/7, để lại sự tiếc nuối cho đồng nghiệp, học trò và những ai từng làm việc cùng ông. Những kiến thức ông Tiến truyền đạt sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các bác sĩ và chuyên gia công nghệ, đặc biệt trong nỗ lực kết nối y tế với công nghệ hiện đại.

Ông Tiến đã để lại một di sản quan trọng cho ngành y tế và công nghệ, và buổi tọa đàm ngày 18/7 sẽ được nhớ đến như một sự kiện quan trọng trong lịch sử của Bệnh viện E và Trường Đại học FPT. Trường Đại học FPT và Bệnh viện E sẽ tiếp tục phát triển và ứng dụng AI trong y tế để phục vụ cộng đồng.