Nhu cầu về nhà ở xã hội (NOXH) đang tăng cao, đặc biệt tại các đô thị lớn và khu công nghiệp, nơi tập trung đông đảo công nhân, người lao động và người thu nhập thấp. Trong bối cảnh này, ngành Ngân hàng đang phát huy vai trò then chốt trong việc cung cấp dòng vốn tín dụng ưu đãi, góp phần hiện thực hóa chính sách an sinh nhà ở của Đảng và Chính phủ.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương để đẩy mạnh triển khai chương trình cho vay NOXH theo Nghị quyết 33/NQ-CP. Đến nay, đã có 9 ngân hàng thương mại (NHTM) đăng ký tham gia chương trình với tổng hạn mức tín dụng cam kết lên tới 145.000 tỷ đồng, vượt quy mô dự kiến ban đầu là 120.000 tỷ đồng. Chương trình sẽ được triển khai đến năm 2030.

Để hỗ trợ tối đa cho người mua nhà và chủ đầu tư, NHNN đã liên tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng điều chỉnh giảm lãi suất cho vay. Hiện lãi suất cho vay đã được điều chỉnh xuống còn 6,4%/năm đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người mua nhà – giảm đáng kể so với mức 8,7% và 8,2% ban đầu.

Tính đến cuối tháng 5/2025, đã có 38 tỉnh, thành phố công bố danh mục 103 dự án NOXH tham gia chương trình. Trong đó, 28 dự án có chủ đầu tư đăng ký vay vốn từ gói tín dụng ưu đãi. Các NHTM đã cam kết cấp tín dụng 8.200 tỷ đồng và đã giải ngân 4.094 tỷ đồng, gồm 3.464 tỷ đồng cho chủ đầu tư và 630 tỷ đồng cho người mua nhà.

Nhiều NHTM đã tích cực tham gia vào chương trình cho vay NOXH. Vietcombank, một trong những NHTM lớn nhất, đã dành một phần vốn lớn để triển khai cho vay ưu đãi đối với các dự án NOXH và người mua nhà theo đúng cam kết của NHNN.

Tuy nhiên, mặc dù doanh số đã có sự cải thiện, tốc độ giải ngân cho vay vẫn còn khiêm tốn. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do thiếu hụt nguồn cung NOXH. Các dự án NOXH, nhà ở công nhân, chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội đã đủ điều kiện vay vốn nhưng chủ đầu tư vẫn đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ hoặc chưa có nhu cầu vay vốn.

Để tháo gỡ điểm nghẽn nguồn cung và pháp lý, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà đề nghị các bộ, cơ quan khẩn trương triển khai các giải pháp đã được đề ra tại Nghị quyết 201/2025/QH15. NHNN kiến nghị Bộ Xây dựng phối hợp với các địa phương rà soát đánh giá, nhu cầu của người dân tại các địa phương để có định hướng phát triển nhà ở phù hợp.

Các chuyên gia bất động sản cũng cho rằng, để khuyến khích doanh nghiệp bất động sản đầu tư vào các dự án NOXH, cần đưa phát triển NOXH thành một phần trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, có KPI cụ thể, có cơ chế kiểm soát, xử lý rõ ràng nếu không hoàn thành chỉ tiêu.