Ngộ độc ciguatera, một mối nguy hiểm tiềm ẩn từ biển, đang trở thành vấn đề đáng lo ngại khi nhiều gia đình tại Hà Tĩnh và Hải Phòng gặp phải tình trạng ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng sau khi ăn hải sản, đặc biệt là cá biển. Các triệu chứng của tình trạng này bao gồm tê bì vùng lưỡi và miệng, đau nhức cơ, mỏi các khớp chân tay, toàn thân, và một số người còn có rối loạn tiêu hóa, cảm giác nóng rát họng và tức ngực.

Theo các chuyên gia tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do ngộ độc ciguatera, một loại ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus, và được tích lũy ngày càng nhiều ở trong các loài cá lớn.

Điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin hoàn toàn không màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Do đó, người ăn phải có thể không biết rằng mình đang ăn phải thực phẩm có độc. Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày, bao gồm tiêu hóa, thần kinh, và tim mạch.

Việc điều trị tập trung giải quyết các triệu chứng, đặc biệt đảm bảo hô hấp trước nguy cơ bị liệt cơ gây suy hô hấp, đảm bảo nhịp tim vì có thể loạn nhịp tim nguy hiểm, giảm đau. Để phòng ngừa, người dân nên tránh ăn các loài cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố.

Nếu muốn ăn nhiều và an toàn hơn, người dân có thể chọn ăn các loài cá được nuôi. Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời. Các bác sĩ tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã cảnh báo về mối nguy hiểm ‘vô hình’ này và kêu gọi người dân cần cảnh giác để bảo vệ sức khỏe của mình.

Từ ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam đã tăng cường kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa, tiến hành loại bỏ các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến một hiện tượng đáng chú ý: các sản phẩm trôi nổi đã quay trở lại các nền tảng mạng xã hội như Zalo và Facebook.

Nhiều người bán thực phẩm trực tuyến đã chuyển sang các nền tảng mạng xã hội để tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ của các sàn thương mại điện tử. Chị Mai Như, một người bán bánh bao và bánh gạo lứt trực tuyến tại tỉnh Đồng Nai, cho biết đã chuyển sang bán hàng trên mạng xã hội Zalo và Facebook sau khi các sàn thương mại điện tử áp dụng các quy định nghiêm ngặt. Chị không đăng ký kinh doanh và tự sản xuất bánh tại nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội.

Đại diện sàn thương mại điện tử Lazada Việt Nam cho biết, sàn này đã tham gia chương trình ‘Tick xanh trách nhiệm’ do Sở Công Thương TPHCM triển khai, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa lưu thông trên nền tảng số. Lazada đã áp dụng công nghệ AI để sàng lọc sản phẩm vi phạm và triển khai chính sách đồng kiểm, hoàn trả minh bạch để bảo vệ quyền lợi người mua.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Công ty cổ phần Công nghệ Haravan, cho biết khoảng 10% gian hàng đã rút khỏi các sàn thương mại điện tử, chủ yếu là các shop kinh doanh thực phẩm. Điều này đã dẫn đến việc một lượng lớn hàng ‘nhà làm’ chuyển sang mạng xã hội, nơi không kiểm duyệt gắt gao tính pháp lý của hàng hóa.

Nhiều nhóm trên Facebook, như ‘Chợ dân cư Thanh Đa, phường Bình Quới, TPHCM’, có hàng chục nghìn thành viên và mỗi ngày có hàng chục bài rao bán thực phẩm ‘nhà làm’ mà không có nhãn mác ghi hạn sử dụng hay thông tin kiểm định.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, cho biết thực phẩm ‘nhà làm’ có ưu điểm là tươi, ít sử dụng chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi nhưng không hẳn an toàn cho sức khỏe người dùng. Bà dẫn chứng nhiều trường hợp người tiêu dùng bị ngộ độc vì ăn bánh mì từ các bếp nhà và nhấn mạnh rằng thực phẩm ‘nhà làm’ cần được sản xuất trong điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.