Một nghiên cứu gần đây của Microsoft đã chỉ ra những công việc có thể khai thác AI hiệu quả nhất. Theo báo cáo ‘Làm việc cùng AI: Đo lường tác động nghề nghiệp của AI tạo sinh’ của Microsoft Research, các nghề nghiệp liên quan đến ngôn ngữ, phân tích thông tin và giao tiếp có khả năng bị ảnh hưởng cao nhất bởi AI.

Các công việc dễ bị AI tác động bao gồm biên dịch, nhà biên sử, nhân viên bán hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng, nhà báo và giảng viên đại học. Ngoài ra, các vị trí như tác giả, biên tập viên, giáo viên kinh tế, nhân viên thư viện và giáo viên hướng dẫn nông nghiệp cũng nằm trong nhóm này. Tuy nhiên, Microsoft nhấn mạnh rằng AI có thể thực hiện một phần lớn các nhiệm vụ trong một công việc, nhưng không có nghĩa toàn bộ nghề nghiệp đó sẽ bị loại bỏ.

Thay vào đó, nhiều công việc sẽ chuyển sang mô hình ‘cùng làm việc với AI’ thay vì bị thay thế hoàn toàn. Các nghề nghiệp ít bị ảnh hưởng hơn bao gồm các công việc đòi hỏi thao tác tay chân, sử dụng máy móc hoặc thiết bị. Danh sách này bao gồm người điều khiển máy xúc, thợ lắp đặt và vận hành thiết bị cầu, nhân viên xử lý nước, thợ mộc và người lái thuyền.

Nghiên cứu cũng cho thấy các công việc đòi hỏi bằng cử nhân có nguy cơ bị AI tác động cao hơn so với các nghề không yêu cầu trình độ này. Điều này cho thấy giáo dục đại học không còn là sự đảm bảo an toàn tuyệt đối trong thị trường lao động. Danh sách 40 công việc khai thác AI hiệu quả nhất bao gồm thông dịch viên và biên dịch viên, nhà biên niên sử, nhân viên phục vụ hành khách, đại diện bán hàng, nhà văn và tác giả, nhân viên chăm sóc khách hàng, lập trình viên công cụ CNC và nhân viên tổng đài điện thoại.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng các kỹ năng mang tính con người như tư duy phản biện, sáng tạo và đạo đức nghề nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực phức tạp. CEO Nvidia, ông Jensen Huang, từng có một nhận định nổi tiếng về vấn đề này: ‘Bạn không bị mất việc vì AI, mà bạn sẽ mất việc vì người khác biết dùng AI thành thạo hơn’. Việc hiểu và thích ứng với sự thay đổi do AI mang lại sẽ giúp các chuyên gia duy trì được vị trí của mình trong thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Công nghệ không chỉ là lĩnh vực của các chuyên gia kỹ thuật, mà còn mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn cho những ngành học tưởng chừng không liên quan trực tiếp.

Khi nhắc đến công nghệ, mọi người thường nghĩ đến các ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm. Tuy nhiên, cũng có những ngành học khác đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn. Dưới đây là 5 ngành học đang ‘hưởng ké’ nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.

1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng: Ngành này đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

2. Marketing số: Ngành Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Đây là cơ hội để các chuyên gia marketing phát triển kỹ năng và kiến thức của mình.

3. Ngôn ngữ học tính toán: Ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot…

4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI): Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là ‘mỹ thuật số’, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Các chuyên gia UX/UI đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ.

5. Tâm lý học: Ngành Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu…

Những ngành học này có thể không quá ‘kỹ thuật’, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.

Prudential vừa ra mắt một chương trình tuyển dụng mới, nhắm vào việc hỗ trợ và phát triển kỹ năng cho nhóm lao động trẻ, đồng thời nâng cao tư duy tài chính và giúp họ kiến tạo một lộ trình nghề nghiệp chủ động. Các chuyên gia nhận định rằng thị trường lao động hiện nay đang trải qua một sự chuyển đổi đáng kể trong cách con người làm việc cũng như cách họ nhìn nhận về hành trình sự nghiệp và sự ổn định.

Theo báo cáo Vietnam Employment Outlook 2024 của ManpowerGroup Việt Nam, có tới 47% người lao động đang cân nhắc chuyển ngành trong tương lai gần. Sự dịch chuyển này bắt nguồn từ việc thay đổi cơ cấu tổ chức tại nhiều doanh nghiệp và xu hướng làm việc linh hoạt ngày càng được ưa chuộng. Người trẻ hiện nay đang tìm kiếm những công việc có tính chủ động cao và khả năng thích nghi với biến động thị trường.

Trong bối cảnh đó, các ngành nghề như freelancer, đào tạo cá nhân, kinh doanh độc lập và tư vấn bảo hiểm đang dần chiếm ưu thế. Chương trình tuyển dụng của Prudential mang thông điệp ‘Có nghề phòng thân – Có đà tiến thân’, hướng đến những bạn trẻ đang đứng trước ngã rẽ nghề nghiệp hoặc những người trẻ đang tìm hướng đi mới sau khi mất việc. Chương trình cũng dành cho các cá nhân muốn khởi động lại sự nghiệp sau khoảng dừng cần thiết.

Với lộ trình được thiết kế phù hợp, mọi ứng viên đều có cơ hội bắt đầu lại và phát triển nghề nghiệp chủ động. Prudential cũng tổ chức một chuỗi hội thảo nghề nghiệp trong tháng 7 và 8 tại nhiều địa phương trên cả nước, cung cấp cho người tham gia cơ hội tìm hiểu về nghề tư vấn bảo hiểm và tiềm năng phát triển lâu dài.

Ứng viên tham gia chương trình sẽ được đào tạo để trở thành tư vấn viên tài chính chuyên nghiệp, trang bị tư duy tài chính cá nhân và nâng cao kỹ năng giao tiếp – tư vấn. Chương trình này thể hiện tầm nhìn dài hạn của Prudential trong việc phát triển đội ngũ tư vấn viên chất lượng với hệ thống đào tạo bài bản và môi trường hỗ trợ thực tiễn.

Thu nhập có hạn, nhiều khoản phải chi, cuộc sống của nhiều cặp vợ chồng trở nên khó khăn. Câu nói “Cái khó bó cái khôn” thật sự rất phù hợp trong trường hợp này. Câu nói này muốn nói rằng do tài chính eo hẹp, nên một số việc dù biết là nên làm nhưng vẫn không thể thực hiện.

Một cặp vợ chồng dưới đây là một ví dụ điển hình. Thu nhập thấp, lại có nhiều khoản cố định phải chi, nên bao dự định và mong muốn đều chỉ có thể gói gọn trong một hơi thở dài. Người vợ trong bài tâm sự cho biết, bản thân đang làm việc trong lĩnh vực kế toán, với mức lương 9 triệu/tháng. Chồng cô cũng đóng góp 15 triệu tiền lương, vậy là mỗi tháng gia đình họ có 24 triệu để trang trải chi tiêu. Hiện tại, họ mới có một con nhỏ 3 tuổi.

Tuy nhiên, người vợ không thích công việc hiện tại và muốn chuyển sang ngành khác, cụ thể là nhân viên kinh doanh với lương cơ bản 7 triệu/tháng. Nhưng vì mỗi tháng cần lương cố định nên cô cứ chần chừ và bỏ lỡ nhiều cơ hội. Hiện tại, gia đình cô còn đang nợ 200 triệu nữa. Mỗi tháng cố gắng lắm thì vẫn tiêu hết gần 20 triệu, thực sự là không tiết kiệm hơn được.

Nhiều khi, cô thấy bế tắc quá và mong mọi người cho lời khuyên. Trong phần bình luận của bài đăng, phần lớn mọi người đều đồng tình khuyên cô vợ này không nên chuyển ngành, bởi nợ 200 triệu, mỗi tháng chi gần 20 triệu mà giờ hụt mất một nguồn thu nhập, chắc chắn gia đình sẽ rất khó xoay sở.

Tình hình thế này thì có chán vẫn phải làm tiếp thôi mom ạ. Hoặc là vừa làm kế toán, vừa kiếm thêm việc ngoài giờ buổi tối mà làm, cũng có đồng ra đồng vào mà vất vả chút thôi vì con mới có 3 tuổi, tối chắc vẫn bám bố mẹ nhiều – Một người khuyên.

Nếu nhảy sang công việc khác thì lương về tay ít nhất cũng phải hơn lương bây giờ, mới nên nhảy chứ. Nhân viên kinh doanh lương cơ bản 7 triệu nhưng chưa có kinh nghiệm thì cứ xác định 3-4 tháng đầu không được 7 triệu đâu, có khi còn chẳng được đồng nào nếu không đủ KPI cơ bản ấy… – Một người chia sẻ.

Cố trả cho xong món nợ 200 triệu kia rồi tính tiếp mom ạ, chứ còn nợ mà tình hình thế này, chuyển việc thì cũng hơi nguy hiểm đấy – Một người khác đồng tình.

Làm sao thoát cảnh thu nhập eo hẹp? Thu nhập eo hẹp là tình cảnh của không ít cặp vợ chồng ở thời điểm hiện tại, dù công việc của cả 2 có là gì đi chăng nữa. Vượt qua được thế khó này là thách thức không nhỏ, đòi hỏi sự kiên trì tới từ cả 2 phía.

1 – Phân tích, tối ưu hóa chi tiêu: Trước khi nghĩ đến việc tăng thu nhập, điều quan trọng đầu tiên là phải rà soát và tối ưu hóa toàn bộ chi tiêu hiện tại của gia đình. Vợ chồng nên cùng nhau bàn bạc, lập một bảng chi tiêu chi tiết các khoản cố định (tiền thuê nhà, điện nước, internet, học phí con cái,…) và các khoản biến đổi (ăn uống, đi lại, giải trí, mua sắm). Xác định những khoản nào là thiết yếu và những khoản nào có thể cắt giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn.

Việc này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính ngay lập tức mà còn tạo ra ‘khoảng trống’ để cả 2 có thể dành tiền cho các mục tiêu cải thiện thu nhập sau này.

2 – Tối ưu hóa công việc hiện tại và tìm kiếm cơ hội thăng tiến: Trước khi nghĩ đến việc tìm thêm việc khác, hãy tận dụng tối đa tiềm năng tại nơi làm việc hiện tại. Chúng ta cần tự làm nổi bật bản thân bằng cách làm việc hiệu quả hơn, chủ động nhận thêm trách nhiệm, đề xuất các ý tưởng cải tiến và luôn cố gắng hoàn thành công việc xuất sắc.

Khi đã chứng minh được giá trị vượt trội của mình, bạn sẽ có cơ sở vững chắc để yêu cầu tăng lương hoặc được xem xét thăng chức. Đừng ngại thương lượng lương khi bạn cảm thấy mình đã cống hiến đủ và giá trị của bạn cao hơn mức lương hiện tại. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng các bằng chứng về thành tích, đóng góp của mình và mức lương thị trường cho vị trí tương đương.

Đồng thời, hãy đặt mục tiêu rõ ràng về vị trí mà bạn muốn đạt được trong công ty và chủ động phát triển các kỹ năng cần thiết cho vị trí đó, bởi một vị trí cao hơn thường đi kèm với mức lương hấp dẫn hơn. Việc tăng lương tại chỗ thường dễ dàng hơn so với việc tìm kiếm một công việc mới hoàn toàn, miễn là bạn biết cách chứng minh giá trị của mình.

3 – Xây dựng thương hiệu cá nhân, mở rộng mối quan hệ: Bạn có thể xây dựng thương hiệu cá nhân bằng cách chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm của mình trên các nền tảng mạng xã hội, blog cá nhân hoặc các hội nhóm chuyên môn đúng với lĩnh vực bạn đang theo đuổi.

Khi được biết đến như một chuyên gia, các cơ hội hợp tác, cơ hội việc làm, cơ hội tăng thu nhập sẽ rộng mở hơn rất nhiều. Song song với đó, bạn cũng nên nghĩ tới việc việc mở rộng các mối quan hệ, đây là việc cũng rất quan trọng. Bạn bè, người quen, sếp cũ, đồng nghiệp cũ, bạn học thời Đại học,… tất cả những mối quan hệ này đều có thể mang lại thông tin về cơ hội việc làm, dự án mới, hoặc lời khuyên hữu ích để phát triển sự nghiệp và thu nhập.