Thiệt hại nặng nề cho vệ tinh Starlink của Elon Musk

Tác động của bão Mặt trời đến vệ tinh Starlink

Nghiên cứu sơ bộ cho thấy các cơn bão Mặt trời đang gây thiệt hại nặng nề cho vệ tinh Starlink. Tần suất và cường độ của các cơn bão này đã gia tăng trong những năm gần đây khi Mặt trời tiến gần đến đỉnh cực đại trong chu kỳ 11 năm.
Số lượng vệ tinh quay quanh Trái đất đã tăng vọt, chủ yếu nhờ sự phát triển của các “chòm sao vệ tinh” tư nhân quy mô lớn như Starlink. Một nhóm nghiên cứu do Denny Oliveira thuộc Trung tâm bay không gian Goddard của NASA dẫn đầu đã theo dõi quá trình tái nhập khí quyển của các vệ tinh Starlink từ năm 2020 đến 2024.
Kết quả cho thấy hoạt động địa từ đã khiến các vệ tinh Starlink tái nhập khí quyển sớm hơn dự kiến. Các vệ tinh này được thiết kế để hoạt động trong khoảng 5 năm, nhưng trong những đợt bão địa từ nghiêm trọng, tuổi thọ của chúng có thể bị rút ngắn từ 10 đến 12 ngày.

Hậu quả và giải pháp

Việc tuổi thọ giảm có thể khiến SpaceX gần như không thể đảm bảo rằng các vệ tinh Starlink quay lại Trái đất theo cách tái nhập có kiểm soát. Hơn nữa, lực cản tăng khiến các vệ tinh tái nhập với vận tốc cao hơn, có thể làm tăng khả năng các mảnh vỡ rơi xuống đất.
Các nhà nghiên cứu cho rằng việc hiểu rõ tác động của biến động hoạt động Mặt trời đến tuổi thọ và quá trình tái nhập của các vệ tinh sẽ vô cùng quan trọng khi quỹ đạo Trái đất ngày càng trở nên “đông đúc”. Với hơn 7.500 vệ tinh Starlink đang hoạt động và kế hoạch phóng thêm hàng nghìn vệ tinh khác, vấn đề này cần được quan tâm đặc biệt.

Những “giọt mưa” trên Mặt trời được quan sát qua kính thiên văn với màu hồng nhân tạo

Những hình ảnh này được chụp bởi kính thiên văn đặt tại California, Mỹ, và đã tiết lộ những chi tiết chưa từng thấy về hiện tượng “mưa vành nhật hoa”. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học có thể quan sát rõ ràng dòng plasma và các vòng cung khổng lồ vươn ra từ bề mặt Mặt trời vào trong vành nhật hoa.

Chi tiết về ‘mưa hồng’ trên Mặt trời

Các hình ảnh được tạo ra từ các đoạn phim tua nhanh, sử dụng công nghệ quang học thích nghi để loại bỏ hiện tượng mờ do khí quyển Trái đất gây ra. Kết quả là hình ảnh rõ nét về hiện tượng “mưa vành nhật hoa”, khi plasma nguội đi, ngưng tụ và rơi ngược trở lại bề mặt Mặt trời dọc theo các đường sức từ.

Những hình ảnh này được tô màu nhân tạo từ ánh sáng hydro-alpha, khiến chúng có màu hồng đặc trưng. Các nhà nghiên cứu từ Đài quan sát Mặt trời quốc gia thuộc Quỹ Khoa học quốc gia Mỹ và Viện Công nghệ New Jersey đã công bố kết quả trong một bài báo trên tạp chí khoa học hàng đầu.

Công nghệ đột phá trong quan sát Mặt trời

Để có được những hình ảnh này, các nhà khoa học đã sử dụng kính thiên văn Mặt trời Goode có đường kính 1,6 mét tại Đài quan sát Mặt trời Big Bear, California. Kính thiên văn này được trang bị công nghệ Cona, sử dụng laser để hiệu chỉnh sự nhiễu loạn trong khí quyển Trái đất.

Công nghệ Cona là một hệ thống quang học thích nghi tiên tiến, có khả năng tái định hình gương đặc biệt 2.200 lần mỗi giây. Điều này đã giúp nâng cao độ phân giải của hình ảnh, từ việc quan sát các đặc điểm có bề ngang hơn 1.000 km xuống còn 63 km.

Vành nhật hoa của Mặt trời là một trong những vùng bí ẩn nhất của Hệ Mặt trời. Dù rất mỏng manh, vành nhật hoa lại nóng hơn quang quyển hàng triệu độ, và là nguồn gốc của gió Mặt trời. Gió Mặt trời lan tỏa khắp Hệ Mặt trời, tương tác với khí quyển các hành tinh và gây ra bão từ, cực quang.

Sau thành công của hệ thống Cona, các nhà khoa học đang có kế hoạch lắp đặt công nghệ này lên kính thiên văn Mặt trời Daniel K. Inouye đường kính 4 mét tại Maui, Hawaii, kính thiên văn Mặt trời lớn nhất thế giới.