Việc mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất tại một bệnh viện ở TPHCM đã đặt ra vấn đề về đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu. Sự việc này liên quan đến cách bệnh viện phân loại và tổ chức đấu thầu cho các vật tư tiêu hao hóa chất, đặc biệt là loại phải sử dụng cùng với thiết bị y tế chuyên dùng.

Bệnh viện của bà Nguyễn Ánh đã phân chia vật tư tiêu hao hóa chất thành hai nhóm: nhóm không bắt buộc sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng và nhóm phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng. Đối với nhóm thứ hai, bệnh viện áp dụng quy định tại Điều 65 Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế. Cụ thể, yêu cầu nhà thầu phải được “Chủ sở hữu thiết bị y tế xác nhận tương thích với thiết bị xxx”.

Tuy nhiên, một số nhà thầu đã phản ánh rằng quy định này có yếu tố hạn chế nhà thầu theo khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu. Điều này đặt ra câu hỏi về việc có đảm bảo cạnh tranh công bằng và minh bạch trong quá trình đấu thầu hay không.

Bộ Tài chính đã có ý kiến về vấn đề này, cho rằng việc áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc chào giá trực tuyến có thể được xem xét nếu gói thầu mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng để đảm bảo tính tương thích. Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng quá trình này vẫn duy trì được sự cạnh tranh lành mạnh.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng hồ sơ mời thầu không được nêu điều kiện dẫn đến làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Điều này nhằm đảm bảo rằng tất cả các nhà thầu đều có cơ hội tham gia công bằng vào quá trình đấu thầu.

Để đảm bảo việc tổ chức đấu thầu mua sắm “vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng” được bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình, các đơn vị cần căn cứ vào các quy định hiện hành để xây dựng hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu một cách phù hợp. quá trình này đòi hỏi sự minh bạch, công bằng và cạnh tranh lành mạnh để mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho bệnh viện cũng như đảm bảo chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.

Thông tin cụ thể hơn về các quy định và hướng dẫn đấu thầu có thể được tìm thấy trên cổng thông tin của Chính phủ và các trang web liên quan khác.

Công ty Cổ phần Điện Trường Giang đã đạt được một thành tựu đáng kể trong lĩnh vực sản xuất máy cắt chân không VCB TV1 (24-40.5kV) đạt tiêu chuẩn quốc tế IEC và chứng nhận KEMA, ASTA. Tuy nhiên, một nghịch cảnh đáng tiếc đang diễn ra: mặc dù sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, nhưng lại không được sử dụng tại Việt Nam. Vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất, mà nằm ở rào cản chính sách và thiếu cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa.

Lượt Đấu thầu 2023 đã đưa ra quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước, nhưng trên thực tế, hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư vẫn thiếu các tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước. Điều này khiến doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu. Hơn nữa, doanh nghiệp còn phải đối mặt với khó khăn về chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao, trong khi không nhận được hỗ trợ từ chính sách.

Chi phí thử nghiệm sản phẩm cao là một trong những rào cản lớn đối với doanh nghiệp. Kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm trong nước như Quatest không được công nhận, khiến doanh nghiệp buộc phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao. Hiện nay, Việt Nam vẫn thiếu phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, khiến doanh nghiệp phải thực hiện thử nghiệm tại châu Âu với thời gian và chi phí lớn.

Ngoài ra, ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu. Việc thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI. Điều này khiến doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.

Để khắc phục tình trạng này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước, giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá, từ đó khơi thông tiềm lực quốc gia. Việc hoàn thiện chính sách và cơ chế hỗ trợ sẽ giúp doanh nghiệp trong nước có thể cạnh tranh công bằng với sản phẩm nhập khẩu và vươn lên trở thành động lực chính cho sự phát triển kinh tế của đất nước.

Do đó, việc ưu tiên phát triển sản phẩm trong nước, cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa sản phẩm là rất cần thiết. Từ đó, sẽ giúp tăng cường vị thế của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế và góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.