Một trường hợp gây chú ý tại Trung Quốc đã được báo cáo gần đây, khi một người đàn ông họ Vương, cư trú tại thành phố Lạc Dương, tỉnh Hà Nam, bị khởi tố vì mua bán trái phép hóa đơn thuế giá trị gia tăng (VAT) đặc biệt. Điều đáng chú ý trong vụ việc này là chính người đàn ông đã chủ động trình báo với cảnh sát, cho rằng mình là nạn nhân trong một giao dịch online bị lừa đảo.

Theo thông tin từ Cục Công an thành phố Lạc Dương, việc khởi tố người đàn ông họ Vương xuất phát từ một giao dịch đáng ngờ qua mạng. Anh Vương đã trình báo rằng mình bị lừa khi chuyển khoản 70.000 NDT (tương đương hơn 254 triệu đồng) trong một giao dịch mua hàng online. Tuy nhiên, khi tiến hành điều tra, lực lượng chức năng đã phát hiện ra rằng giao dịch này không liên quan đến hàng hóa thông thường, mà là hóa đơn VAT đặc biệt – một loại chứng từ được Trung Quốc nghiêm cấm mua bán tự do.

Hóa đơn VAT đặc biệt tại Trung Quốc chỉ được cấp thông qua cơ quan thuế và dành cho các doanh nghiệp hợp pháp. Chúng không được phép giao dịch trên thị trường tự do. Trong quá trình khám xét nơi ở của anh Vương, cảnh sát đã phát hiện 12 tờ hóa đơn VAT đặc biệt, mỗi tờ có mệnh giá từ 100.000 đến 120.000 NDT, tổng giá trị vượt 1,3 triệu NDT (hơn 4,7 tỷ đồng). Tất cả đều là hóa đơn thật nhưng đã bị vô hiệu hóa, không thể sử dụng trong khấu trừ thuế.

Anh Vương khai báo với cơ quan điều tra rằng gia đình anh sản xuất và kinh doanh ốc vít. Vào cuối năm 2019, sau khi nghe một số người quen nói rằng có thể giảm chi phí sản xuất bằng cách mua hóa đơn VAT trên mạng rồi nộp cho cơ quan thuế để được khấu trừ thuế, người đàn ông này đã nảy sinh ý định thử làm theo. Anh tìm một tài khoản rao bán hóa đơn online và chủ động kết bạn với người này qua WeChat. Sau nhiều lần thương lượng, bên bán đồng ý cung cấp hóa đơn và yêu cầu anh Vương chuyển tiền nhiều đợt để hoàn tất giao dịch. Đến ngày 30/12/2019, anh Vương nhận được 12 tờ hóa đơn nhưng thiếu một số giấy tờ liên quan. Khi liên hệ lại để yêu cầu gửi bổ sung, anh phát hiện mình bị chặn tài khoản nên quyết định trình báo cảnh sát.

Tuy nhiên, qua điều tra, lực lượng chức năng đã xác định rằng anh Vương không phải là nạn nhân mà chính là người vi phạm pháp luật Trung Quốc. Số hóa đơn mua về dù là thật nhưng không hợp lệ do bị vô hiệu hóa, không đủ điều kiện sử dụng. Cảnh sát địa phương đã khởi tố anh Vương về hành vi mua hóa đơn thuế trái phép nhằm mục đích trốn thuế.

Điều đáng chú ý là theo Điều 208 của Bộ luật Hình sự Trung Quốc, hành vi mua bán hóa đơn VAT trái phép có thể bị phạt tù đến 5 năm hoặc tạm giam hình sự, kèm theo mức phạt tiền từ 20.000 đến 200.000 NDT (tương đương 72 triệu đến hơn 728 triệu đồng). Đây là một trường hợp điển hình cho thấy sự nghiêm khắc của pháp luật Trung Quốc đối với các hành vi mua bán trái phép hóa đơn thuế.