Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển của ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa để đáp ứng được nhu cầu của các ứng dụng y tế tiên tiến. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế là một lĩnh vực tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu những dữ liệu này có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị thực sự hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và việc thay đổi một thói quen đã hình thành lâu đời quả thực là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được tiến hành. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc ứng dụng công nghệ vào điều trị và nghiên cứu.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển của y tế Việt Nam. Việt Nam là một nước đang phát triển, và chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn mở ra những cơ hội học hỏi và phát triển mới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Điều này nhằm mục đích giúp Việt Nam nhanh chóng bắt kịp với xu thế phát triển của ngành y tế thế giới và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này.

Sau hơn 3 tuần triển khai, các trung tâm phục vụ hành chính công (HCC) cấp xã tại Quảng Ngãi đã để lại ấn tượng tốt và mang lại sự hài lòng cho người dân. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn và bất cập cần được giải quyết để đảm bảo hoạt động hiệu quả của các trung tâm này.

Việc vận hành các trung tâm phục vụ HCC cấp xã đã đạt được những kết quả tích cực. Từ ngày 1 đến 21/7, tổng số hồ sơ tiếp nhận mới của 96 UBND xã, phường, đặc khu trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh là 22.575 nghìn hồ sơ. Trong đó, đã giải quyết 14.143 nghìn hồ sơ, đang giải quyết 8.337 hồ sơ. Đáng chú ý, tỷ lệ giải quyết hồ sơ trước hạn và đúng hạn đạt hơn 97%.

Несмотря nhiên đã có những kết quả tích cực kể trên , hoạt động tại các trung tâm phục vụ HCC cấp xã ở Quảng ngãi vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc . Một số xã còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất ở địa phương , hạ tầng công nghệ thông tin ở một số nơi còn hạn chế , đường truyền mạng ở một số khu vực còn chưa ổn định , phải ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận hồ sơ cũng như xử lý hồ sơ . Thậm chí , nhân lực công nghệ thông tin ở một số địa phương còn chưa đáp đủ ; chưa bố trí cán bộ phụ trách theo dõi , vận hành hệ thống và đảm bảo hoạt dobg thiết bi ở các trung tâm . Một số nơi còn thiếu thốn trang thiết bi phục vụ .

Ngoài ra, trình độ chuyên môn, kỹ năng xử lý công việc trên phần mềm của một số công chức chuyên môn được cử đến làm việc tại trung tâm chưa đồng đều. Một số cán bộ, công chức trước đây chỉ theo dõi chuyên môn một lĩnh vực, nay được giao hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, dẫn đến lúng túng trong quá trình hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính.

Người dân mong rằng những kết quả tích cực sẽ được phát huy; còn khó khăn, vướng mắc sớm được khắc phục, tháo gỡ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính.

Việc học làm công dân số hiện nay đang là một hành trình dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi cũng như sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi của quá trình này là giúp người dân nhận thức rõ ràng về những tiện lợi mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống hàng ngày, từ đó khuyến khích mọi người chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Sự phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng của công nghệ số đã làm thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội. Các hoạt động học tập, lao động, thực hiện các dịch vụ hành chính công, thương mại điện tử và giao tiếp xã hội đã trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Trong bối cảnh đó, khái niệm về công dân số ngày càng được quan tâm và chú ý.

Hiện nay, việc sử dụng điện thoại thông minh và internet đã đạt tỷ lệ cao trong cộng đồng dân cư, tạo ra nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số toàn dân. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và những người sống ở vùng sâu, vùng xa, mặc dù có thiết bị kết nối mạng nhưng chưa có kỹ năng cần thiết để tận dụng các tiện ích của công nghệ số.

Những người này thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay thanh toán điện tử. Nhằm hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Họ đã đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm vaccine và thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến. Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn cũng đã triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ chính quyền cơ sở triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã.

Ban đầu, người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và những người ít tiếp xúc với công nghệ, thường mang tâm lý e ngại khi tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và tiện ích công nghệ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ tận tâm và thiết thực của đoàn viên, thanh niên, họ đã có thể tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ này.

Không chỉ là học cách sử dụng công nghệ, việc học làm công dân số còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần có kỹ năng nhận diện đối với các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản là rất cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cuối cùng là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện đời sống và phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững.