Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ ra thực trạng đáng lo ngại trong việc triển khai các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Rất nhiều bộ, ngành và địa phương chưa chủ động đăng ký nhu cầu kinh phí cho các hoạt động quan trọng này. Điều này, cùng với sự hạn chế trong thể chế và cơ chế chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã khiến cho lĩnh vực khoa học, công nghệ của nước ta chưa phát triển tương xứng.

Trước tình hình đó, việc tạo ra cơ chế và chính sách đủ mạnh để thu hút nhân tài trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ đóng vai trò then chốt giúp Việt Nam thích ứng và phát huy nội lực trong cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thu hút nhân lực cho khoa học, công nghệ vẫn còn nhiều hạn chế. Chính sách đãi ngộ hiện tại chưa đủ mạnh, chưa đủ hấp dẫn để thu hút và giữ chân nhân tài. Để giải quyết vấn đề này, cần có chính sách đột phá trong việc phát hiện, đào tạo, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài. Đồng thời, cần xây dựng môi trường làm việc sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh. Sự hợp tác giữa các viện, trường, doanh nghiệp và khu vực công trong đổi mới sáng tạo cũng cần được đẩy mạnh.

Trong Kỳ họp thứ Chín vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với nhiều chính sách có tính đột phá. Luật này quy định rõ về việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, qua đó khuyến khích mạnh mẽ những người nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ rõ mốc thời gian để hoàn thiện các chính sách thu hút nguồn nhân lực. Điều quan trọng là các cơ quan liên quan cần sớm vào cuộc để triển khai thực hiện những chính sách này. Bằng cách đó, Việt Nam có thể sớm xây dựng được đội ngũ nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của sự phát triển trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0.

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được kỳ vọng sẽ tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi cho công tác nghiên cứu, khoa học và đổi mới sáng tạo.

Đề án 06 của Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đã đạt được những kết quả nổi bật trong 6 tháng đầu năm. Theo Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, Thủ tướng đã chủ trì 3 phiên họp Ban chỉ đạo, ban hành 10 nghị quyết, 1 chỉ thị, 8 quyết định để triển khai Đề án. Trong tổ chức thực hiện, đã hoàn thành 55 nhiệm vụ với 10 kết quả nổi bật.

Hệ thống điều phối dữ liệu y tế đã đi vào hoạt động, đạt hiệu quả rất tốt với hơn 373 cơ sở khám chữa bệnh vận hành trên nền tảng này. Một số kết quả nổi bật khác bao gồm: triển khai nhiệm vụ nhận diện sinh trắc học ở sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất; Ngân hàng Nhà nước đã triển khai đối chiếu trên 116 triệu hồ sơ trên nền tảng VNeID; đã triển khai chi trả 700.000 lượt hưởng an sinh xã hội qua kết nối tài khoản VNeID với trên 25.000 tỷ đồng; phân tích hơn 10.000 mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ; kích hoạt 64 triệu tài khoản định danh điện tử mức độ 2 trên VNeID.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn nhiều dịch vụ chậm tiến độ liên quan đến vấn đề pháp lý, tạo lập kết nối chia sẻ và làm sạch dữ liệu. Có 3 điểm nghẽn chính cần sớm tháo gỡ, bao gồm: dữ liệu còn chưa đầy đủ, rời rạc và phân mảnh; các bộ, ngành vẫn chưa xây dựng được các nền tảng dùng chung cho bộ, ngành; vấn đề về dữ liệu và nền tảng dẫn đến việc cung cấp dịch vụ công còn nhiều hạn chế.

Về nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng tới, lãnh đạo Bộ Công an đề xuất một số nhiệm vụ. Các bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương thực hiện 5 nội dung trọng tâm, bao gồm: đề ra lộ trình để khắc phục 45 nhiệm vụ chậm tiến độ, tập trung triển khai 30 nhiệm vụ phải hoàn thành trong 6 tháng cuối năm; khẩn trương phối hợp với Bộ Công an để tổng rà soát, đánh giá các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

Bộ Công an cũng lưu ý, đối với tất cả các cơ sở dữ liệu liên quan đến con người của các bộ, ngành cần tạo lập, xây dựng thống nhất trên nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, để đảm bảo nguyên tắc ‘đúng – đủ – sạch – sống – kết nối thông suốt’.