Ngành Thuế đang đẩy mạnh việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đối với hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, một số hộ kinh doanh đã tìm cách né tránh bằng cách từ chối nhận tiền chuyển khoản và chỉ nhận tiền mặt. Điều này không chỉ đi ngược lại xu hướng chuyển đổi số mà còn có thể vi phạm pháp luật về thuế.

Thực tế, việc xác định doanh thu tính thuế không chỉ dựa trên chuyển khoản qua ngân hàng. Cơ quan thuế có thể xác định doanh thu dựa trên nhiều hình thức thanh toán khác nhau, bao gồm cả tiền mặt và các hình thức thanh toán điện tử khác.

Trao đổi với PV VTV, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho biết: “Thuế được tính trên doanh thu thực tế của hộ kinh doanh, bất kể hình thức thanh toán là gì.” Do đó, việc né tránh chuyển khoản để trốn thuế là không cần thiết và có thể bị phát hiện bởi cơ quan thuế.

Hộ kinh doanh cần hiểu rõ về quy định hóa đơn điện tử

Với sự phát triển của công nghệ số, cơ quan thuế có thể theo dõi và kiểm tra doanh thu của hộ kinh doanh thông qua nhiều kênh khác nhau. Do đó, việc trốn thuế hoặc né tránh nghĩa vụ thuế sẽ không còn là lựa chọn khả thi.

Bà Nguyễn Thị Cúc cũng nhấn mạnh rằng việc áp dụng thuế với hộ kinh doanh cần đảm bảo sự hài hòa và hợp lý. Nếu hộ kinh doanh làm ăn chính đáng và thực hiện đúng nghĩa vụ thuế, họ sẽ không gặp áp lực.

Hiện nay, các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng được miễn thuế. Từ năm 2026, mức doanh thu miễn thuế sẽ được nâng lên 200 triệu đồng. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng thuế cho các hộ kinh doanh nhỏ.

Cuối cùng, bà Nguyễn Thị Cúc hy vọng rằng các hộ kinh doanh sẽ hiểu và thực hiện đúng nghĩa vụ thuế của mình. Việc chấp hành pháp luật về thuế không chỉ giúp đảm bảo công bằng mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế.

Nguy cơ từ việc né thuế bằng tiền mặt

Chi cục Thuế Khu vực I vừa phát thông báo cảnh báo về việc một số cửa hàng kinh doanh từ chối nhận thanh toán chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt nhằm “né thuế”. Theo quy định của pháp luật thuế, doanh thu tính thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là toàn bộ tiền bán hàng, cung ứng dịch vụ mà họ được hưởng, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

Cửa hàng kinh doanh từ chối nhận thanh toán chuyển khoản

Hành vi né thuế và hậu quả

Cơ quan thuế nhấn mạnh rằng hành vi “treo biển chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ để gây khó khăn cho việc xác định doanh thu không làm giảm nghĩa vụ thuế. Ngược lại, có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu. Ngoài ra, một số trường hợp người bán yêu cầu thu thêm tiền nếu thanh toán bằng chuyển khoản không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua mà còn là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, cho rằng đa phần cá nhân, hộ kinh doanh cho rằng chỉ khi doanh thu phát sinh bằng cách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân mới phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, đây là một hiểu nhầm “nguy hiểm” bởi nghĩa vụ thuế vẫn xảy ra trên tổng doanh thu, bất kể hình thức thanh toán.

Nhiều nhà hàng thông báo chỉ nhận tiền mặt

Khuyến cáo từ cơ quan thuế

Cơ quan thuế khuyến cáo các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nên tìm hiểu quy định pháp luật và thực hiện kê khai đúng, đầy đủ doanh thu khi bán hàng hóa, dịch vụ. Cơ quan thuế luôn sẵn sàng hỗ trợ và khuyến khích các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển đổi, phát triển lên doanh nghiệp để được hưởng các chính sách ưu đãi về đầu tư kinh doanh và thuế.

Đối với các trường hợp người nộp thuế cố tình che giấu doanh thu, kê khai thuế không trung thực, sẽ bị xử lý truy thu, ấn định thuế, xử phạt hành vi khai sai, trốn thuế hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xu hướng từ chối chuyển khoản: Biểu hiện của việc né tránh thuế?

Thanh toán không dùng tiền mặt đã trở nên phổ biến với việc quét mã QR thông qua điện thoại thông minh. Tuy nhiên gần đây, nhiều phản ánh cho thấy một số hàng quán chỉ nhận tiền mặt hoặc yêu cầu thêm phí khi khách hàng thanh toán qua chuyển khoản.

Một khách hàng tại Hà Nội cho biết: “Khi đi ăn, chủ quán yêu cầu tôi chuyển khoản và cộng thêm 5.000 đồng vào tổng hóa đơn. Điều này khiến tôi cảm thấy không thoải mái.”

Khách hàng phản ánh về việc bị yêu cầu thêm phí khi chuyển khoản

Đây là phản ứng của một số hộ kinh doanh sau khi chính sách thuế khoán thay đổi từ ngày 1/6. Theo đó, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề phải sử dụng hóa đơn điện tử qua máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.

Anh Lê Ngọc Duy, chủ hộ kinh doanh tại Ba Đình, Hà Nội cho rằng: “Một số hộ kinh doanh muốn né tránh thuế bằng cách không nhận tiền chuyển khoản. Tôi nghĩ cách làm này không nên vì nó đi ngược lại xu hướng phát triển.”

Cơ quan thuế khẳng định rằng việc xác định doanh thu tính thuế không chỉ dựa trên chuyển khoản qua ngân hàng mà còn căn cứ vào tiền mặt và các hình thức thanh toán khác. Tuy nhiên, việc từ chối chuyển khoản được cho là đi ngược với xu hướng phát triển kinh tế toàn cầu.

Ông Nguyễn Tiến Minh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực I, Cục Thuế, Bộ Tài chính nhận định: “Nếu hộ kinh doanh cố tình thu tiền mặt để tránh thuế, trốn thuế, sẽ bị xử lý theo pháp luật quản lý thuế, bao gồm cả việc truy cứu trách nhiệm hình sự.”

Việc thanh toán không dùng tiền mặt mang lại nhiều tiện ích và minh bạch cho nền kinh tế. Do đó, cần có quy định bắt buộc chuyển khoản qua tài khoản trong nhiều trường hợp mua bán hàng hóa để chống thất thu ngân sách và chống tham nhũng.