Người tiêu dùng Việt Nam đang trở nên ngày càng thông minh và chủ động hơn trong việc mua sắm trực tuyến. Không chỉ tập trung vào việc tìm hiểu kỹ về nguồn gốc sản phẩm, họ còn tích cực tham khảo ý kiến từ những người mua trước, sử dụng các công cụ xác minh nhà bán hàng uy tín và tận dụng các cơ chế bảo vệ quyền lợi từ các sàn thương mại điện tử. Điều này cho thấy sự trưởng thành trong cách tiếp cận mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng Việt Nam.

Trong bối cảnh hàng giả và hàng kém chất lượng vẫn đang tồn tại trên các nền tảng thương mại điện tử, việc trang bị những bí quyết và kiến thức cần thiết để mua sắm an toàn trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Dưới đây là một số tips giúp người tiêu dùng có thể yên tâm khi mua sắm trực tuyến.

Trước hết, việc chọn lựa nhà bán hàng uy tín là yếu tố quan trọng hàng đầu. Trên các nền tảng thương mại điện tử lớn và uy tín, người dùng có thể dễ dàng nhận diện các nhà bán hàng uy tín thông qua các nhãn hiệu như Mall (Cửa hàng chính hãng) hoặc Star Shop. Những nhãn hiệu này là minh chứng cho việc nhà bán hàng đã đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về hiệu suất bán hàng, xếp hạng cửa hàng và điểm vi phạm. Việc chọn mua hàng từ các nhà bán hàng uy tín giúp giảm thiểu rủi ro mua phải hàng giả hoặc hàng kém chất lượng.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng nên tìm hiểu thông tin sản phẩm từ nhiều nguồn khác nhau để có cái nhìn toàn diện và chính xác về sản phẩm. Điều này giúp họ tránh bị ảnh hưởng bởi thông tin quảng cáo một chiều và có thể đưa ra quyết định mua hàng sáng suốt hơn. Việc tự nghiên cứu về nguồn gốc xuất xứ, thành phần, công dụng và hướng dẫn sử dụng sản phẩm thông qua trang web chính thức của nhà sản xuất hoặc các diễn đàn uy tín là rất cần thiết.

Đọc kỹ đánh giá từ người mua trước cũng là một bước quan trọng không thể bỏ qua. Người tiêu dùng nên ưu tiên đọc các đánh giá có kèm hình ảnh và video thực tế, và không nên bỏ qua các đánh giá có xếp hạng thấp (1-2 sao). Những đánh giá này thường cung cấp thông tin chân thực và giúp người tiêu dùng có cái nhìn toàn diện về sản phẩm, bao gồm cả ưu điểm và nhược điểm.

Trải nghiệm của người dùng có ảnh hưởng (KOC) cũng là một nguồn thông tin đáng tham khảo. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần lưu ý rằng đánh giá từ KOC luôn mang góc nhìn cá nhân và chỉ nên được xem là thông tin tham khảo. Điều quan trọng là phải có cái nhìn khách quan và không hoàn toàn dựa vào một nguồn thông tin duy nhất.

Các nền tảng thương mại điện tử cũng cung cấp nhiều công cụ và chính sách đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng. Người mua cần nắm rõ các chính sách trả hàng, hoàn tiền và khiếu nại hàng kém chất lượng. Ví dụ, trên TikTok Shop, người mua có thể gửi yêu cầu khiếu nại, trả hàng – hoàn tiền trong vòng 10-15 ngày kể từ khi nhận được đơn hàng. Việc hiểu rõ và tận dụng các công cụ này sẽ giúp người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả.

Cuối cùng, người tiêu dùng cần cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo trên mạng xã hội. Ưu tiên mua sắm trên các nền tảng thương mại điện tử uy tín, được cấp phép bởi Bộ Công Thương là một cách để đảm bảo an toàn. Việc lựa chọn các nền tảng đáng tin cậy sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và mang lại trải nghiệm mua sắm trực tuyến an toàn và thoải mái.

Chiến dịch ‘An tâm vui sắm’ do TikTok Shop phối hợp với Tạp chí Công Thương tổ chức là một nỗ lực đáng khen ngợi nhằm nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về quyền lợi của mình khi tham gia mua sắm trực tuyến. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho thấy thương mại điện tử tại Việt Nam đang không chỉ ‘tăng trưởng nóng’ mà còn phát triển theo hướng ngày càng chuyên nghiệp và bền vững hơn.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, việc quảng cáo sai sự thật và sử dụng người nổi tiếng, KOL (influencer) để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành một vấn đề đáng quan ngại. Tuy nhiên, với sự ra đời của Luật Quảng cáo 2025, những hành vi này sẽ bị chấm dứt. Luật mới đặt ra các quy định nghiêm ngặt, yêu cầu người nổi tiếng và KOL phải chịu trách nhiệm liên đới nếu nội dung quảng cáo sai sự thật. Điều này giúp khắc phục khoảng trống pháp lý tồn tại lâu dài và tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng và doanh nghiệp trong việc quảng bá sản phẩm.

Cùng với đó, Luật Quảng cáo 2025 cũng cấm phát hành quảng cáo trên các nền tảng vi phạm pháp luật, chẳng hạn như trang web giả mạo, ứng dụng không phép, hoặc nền tảng chứa nội dung phản cảm, tin giả. Đây là bước đi quyết liệt trong bối cảnh môi trường quảng cáo kỹ thuật số đang bị lấn át bởi những ‘vùng xám’ chưa được kiểm soát. Việc này nhằm bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo môi trường quảng cáo lành mạnh.

Law also trao quyền khởi kiện tập thể cho người tiêu dùng, thông qua các tổ chức đại diện. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ nhằm gia tăng trách nhiệm doanh nghiệp, tạo ra sức ép công khai trước các hành vi quảng cáo gian dối. Theo các chuyên gia kinh tế, một điểm mới mang tính ‘bảo vệ chủ động’ được bổ sung trong luật là cơ chế khởi kiện tập thể. Các hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng được trao quyền đại diện người dân khởi kiện doanh nghiệp, tổ chức có hành vi quảng cáo gian dối, gây thiệt hại rộng.

Việc bổ sung cơ chế này giúp giảm rào cản pháp lý, chi phí tố tụng cho từng cá nhân – vốn là lý do khiến nhiều người tiêu dùng Việt Nam chọn im lặng dù bị ảnh hưởng trực tiếp. Song song với đó, luật cũng bổ sung cơ chế hậu kiểm mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm có rủi ro cao như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, thiết bị y tế. Tất cả nội dung quảng cáo liên quan các nhóm sản phẩm này đều phải được công bố hợp quy, cấp phép trước khi đăng tải, đồng thời không được dùng từ ngữ gây hiểu nhầm như ‘thần dược’, ‘đặc trị’, hay ‘có tác dụng ngay lập tức’.

Các nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ phải xây dựng công cụ chặn, báo cáo quảng cáo sai sự thật, tăng khả năng phản hồi của người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong giám sát nội dung. Luật Quảng cáo 2025 là minh chứng cho sự chuyển dịch từ ‘quản lý truyền thống’ sang mô hình quản trị không gian số hiện đại, chủ động và minh bạch hơn. Không chỉ là hành lang pháp lý, đây còn là lời cảnh báo dành cho những ai còn mập mờ giữa thật – giả, tận dụng lòng tin để trục lợi.

Khi luật có hiệu lực, quảng cáo không thể là cuộc chơi đơn phương giữa doanh nghiệp và người nổi tiếng. Mỗi lời nói, mỗi hình ảnh, mỗi dòng mô tả… đều phải cân nhắc và chịu trách nhiệm. Đã đến lúc chấm dứt thời ‘ai muốn nói gì thì nói’ trong lĩnh vực quảng cáo. Quảng cáo cần phải minh bạch, chính xác và trung thực để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh.

Hiện nay, việc sử dụng người có ảnh hưởng (KOLs) trong quảng cáo đã trở thành một xu hướng phổ biến trên mạng xã hội, giúp các nhãn hàng tiếp cận với lượng lớn người tiêu dùng. Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã lên tiếng về những rủi ro tiềm ẩn đằng sau việc sử dụng KOLs trong quảng cáo.

Một trong những vấn đề đáng quan tâm là việc nhiều KOLs đăng bài giới thiệu sản phẩm mà không công khai mối quan hệ thương mại với nhãn hàng. Điều này có thể dẫn đến việc người tiêu dùng bị lừa dối, không có đủ thông tin để đưa ra quyết định mua hàng một cách sáng suốt. Không ít trường hợp quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng, che giấu thông tin sản phẩm, thậm chí tiếp tay cho hàng không rõ nguồn gốc đã được phát hiện.

Hiện hành lang pháp lý hiện hành chưa đủ rõ ràng để quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs. Để giải quyết vấn đề này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm pháp lý của KOLs khi tham gia quảng cáo. Điều này sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của các KOLs trong hoạt động quảng cáo.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và không vội tin vào những lời giới thiệu ‘có cánh’ trên mạng. Trong khi chờ khung pháp lý hoàn thiện, việc lựa chọn sản phẩm an toàn, rõ nguồn gốc và tìm hiểu thông tin từ nguồn tin cậy là cách tự bảo vệ mình thiết thực nhất.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng hướng dẫn riêng để kiểm soát hoạt động quảng cáo qua KOLs. Tại Hàn Quốc, người có ảnh hưởng bắt buộc phải ghi rõ ‘bài viết tài trợ’ khi nhận tiền để quảng cáo. Nếu không tuân thủ, họ có thể bị xử phạt đến 30 triệu won (https://www.example.com). Còn tại Anh, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo yêu cầu KOLs phải minh bạch mối quan hệ thương mại trong từng bài đăng (https://www.adsstandardsauthority.org). Tại Mỹ, Federal Trade Commission (FTC) cũng có các hướng dẫn cụ thể về việc quảng cáo qua KOLs (https://www.ftc.gov).

Tóm lại, việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs là một vấn đề cần được quan tâm và giải quyết. Với sự chung tay của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng, chúng ta có thể xây dựng một môi trường quảng cáo lành mạnh và an toàn trên mạng xã hội.

Trong bối cảnh sự phát triển không ngừng của tiền kỹ thuật số và sự thay đổi trong các quy định mới, cục diện tài chính toàn cầu đang trải qua một quá trình chuyển đổi sâu sắc. Việc thông qua các quy định cụ thể như Đạo luật GENIUS đã mang lại sự rõ ràng về quy định cho các stablecoin, mở đường cho các tổ chức tài chính truyền thống tham gia vào lĩnh vực tài sản kỹ thuật số.

Các ngân hàng hiện đang ngày càng tích cực tham gia vào việc phát triển, cấp hành và tích hợp stablecoin – một loại tiền kỹ thuật số được thiết kế để duy trì giá trị ổn định bằng cách gắn với giá trị của một tài sản dự trữ như tiền tệ fiat hoặc hàng hóa. Trước đây, các tổ chức tài chính truyền thống thường thận trọng với tài sản kỹ thuật số do sự không rõ ràng về quy định và rủi ro liên quan. Tuy nhiên, hiện tại họ đã nhận ra tiện ích của stablecoin trong việc hiện đại hóa thanh toán, giữ chân khách hàng và cạnh tranh với các công ty fintech trong lĩnh vực blockchain.

Sự thay đổi này được thúc đẩy bởi sự rõ ràng về quy định ngày càng tăng, như thể hiện qua Đạo luật GENIUS của Mỹ. Đạo luật này cung cấp một khuôn khổ pháp lý cụ thể cho việc phát triển và vận hành stablecoin, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự tin tưởng của các tổ chức tài chính truyền thống vào lĩnh vực này.

Khi các ngân hàng bắt đầu hỗ trợ thanh toán stablecoin, họ phải đối mặt với một loạt rủi ro mới bao gồm rủi ro tín dụng, thanh khoản, hoạt động và danh tiếng. Để giảm thiểu những rủi ro này, các ngân hàng cần xây dựng một khuôn khổ toàn diện bao gồm con người, quy trình và công nghệ. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào các chuyên gia, quy trình và công nghệ mới để đảm bảo việc tham gia vào lĩnh vực stablecoin một cách an toàn và hiệu quả.

Bốn loại rủi ro chính liên quan đến stablecoin bao gồm rủi ro quy định và tuân thủ, rủi ro an ninh mạng, rủi ro hoạt động và rủi ro thanh khoản cũng như rủi ro đối tác. Để giảm thiểu rủi ro quy định và tuân thủ, các ngân hàng cần có các chuyên viên tuân thủ, luật sư và chuyên gia quan hệ với cơ quan quản lý. Họ cũng cần triển khai các quy trình kiểm soát và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và xác minh danh tính.

Về rủi ro an ninh mạng, các ngân hàng cần có một đội ngũ an ninh thông tin mạnh mẽ, các chuyên viên an ninh blockchain và các quy trình bảo mật nghiêm ngặt. Họ cũng cần đầu tư vào các công nghệ như hệ thống phát hiện và ngăn chặn tấn công mạng để bảo vệ hệ thống và dữ liệu của mình.

Rủi ro hoạt động có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý hoạt động chuyên nghiệp, các quy trình hoạt động chuẩn và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch. Điều này giúp đảm bảo rằng các hoạt động liên quan đến stablecoin được thực hiện một cách hiệu quả và an toàn.

Cuối cùng, rủi ro thanh khoản và rủi ro đối tác có thể được giảm thiểu bằng cách có một đội ngũ quản lý thanh khoản, các quy trình đánh giá rủi ro và công nghệ như hệ thống theo dõi giao dịch và phân tích dữ liệu blockchain. Điều này giúp các ngân hàng đánh giá và quản lý rủi ro liên quan đến các đối tác và thị trường.

Tóm lại, việc tham gia vào lĩnh vực stablecoin đòi hỏi các ngân hàng phải có một chiến lược toàn diện để giảm thiểu các rủi ro mới. Bằng cách xây dựng một khuôn khổ bao gồm con người, quy trình và công nghệ phù hợp, các ngân hàng có thể tận dụng lợi ích của stablecoin trong khi giảm thiểu rủi ro. Sự kết hợp giữa quy định rõ ràng, chuyên môn và công nghệ sẽ giúp các ngân hàng điều hướng thành công trong lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng này.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử, trong đó có đề xuất quy định trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng như MC, nghệ sĩ, diễn viên, KOL khi tham gia livestream, quảng cáo bán hàng.

Trong quá trình lấy ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử, cơ quan chức năng đã tiếp nhận nhiều ý kiến góp ý từ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và địa phương. Một trong những vấn đề được quan tâm là trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng khi tham gia livestream, quảng cáo bán hàng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định quản lý đối với trường hợp người bán không trực tiếp livestream mà thuê người nổi tiếng, người có ảnh hưởng livestream bán hàng. Sở Công Thương tỉnh Lai Châu cũng đề nghị quy định trách nhiệm, trách nhiệm liên đới của những đối tượng này khi tham gia quảng cáo, giới thiệu các sản phẩm được bán trên các nền tảng thương mại điện tử.

Theo Bộ Công Thương, dự thảo Luật đã nêu rõ trách nhiệm của người livestream mà không phải người bán hàng, có thể bao gồm MC, nghệ sĩ, KOL. Cụ thể, người livestream có trách nhiệm cung cấp thông tin cho chủ quản nền tảng thương mại điện tử phục vụ việc định danh và xác thực điện tử. Họ cũng không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ.

Người livestream cũng phải thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hoá, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo. Họ cũng cần bảo đảm sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, trang phục, hành vi không trái với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục trong quá trình bán hàng livestream.

Bộ Công Thương cho biết thực tiễn đã có nhiều vụ việc như các phiên livestream bán hàng nhiều tỷ đồng nhưng nhà nước không thu được thuế hay hoa hậu quốc tế livestream bán kẹo rau củ, thổi phồng chức năng của sản phẩm, ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng và sức khỏe của người tiêu dùng. Do đó, việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng là cần thiết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo công bằng trong kinh doanh.

Đại diện Bộ Công Thương khẳng định việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng cho tất cả các bên tham gia. Điều này cũng giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng vào các hoạt động thương mại điện tử và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của lĩnh vực này.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật để đảm bảo hiệu quả quản lý và phát triển của thương mại điện tử, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và giám sát hoạt động của các nền tảng thương mại điện tử và các bên tham gia livestream bán hàng.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, giữ uy tín cho doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp quan trọng để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và niềm tin với khách hàng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng là rất cần thiết để đảm bảo việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm được thực hiện một cách thống nhất và hiệu quả.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Nhiều doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái. Việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số cũng giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật và tăng cường trách nhiệm với người tiêu dùng.

Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng mã QR và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Việc nâng cấp hạ tầng công nghệ sẽ giúp tăng cường hiệu quả của hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm và hỗ trợ công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa sẽ giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về sản phẩm và yên tâm khi mua sắm.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Việc tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái là rất cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và giữ uy tín cho doanh nghiệp.