Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã tìm ra hướng đi mới và đạt được thành công nhờ vào việc ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh.

Một trong những ví dụ điển hình là câu chuyện của chị Phan Ngân, 31 tuổi, người đã giúp doanh nghiệp của mình tăng doanh thu lên đến 80% chỉ sau một năm mở thêm mảng bán hàng online. Doanh nghiệp của chị Ngân chuyên phân phối và cung cấp mặt hàng phụ kiện trang trí nhà cửa, trang trí tiệc và quà tặng cao cấp. Trước đây, công ty gặp nhiều khó khăn do sức mua trực tiếp của khách hàng sụt giảm và chi phí thuê mặt bằng ngày càng tăng. Tuy nhiên, sau khi quyết định “lên sàn” thương mại điện tử, doanh nghiệp của chị Ngân đã có được sự “hồi sinh”. Chị Ngân đã chi hàng triệu đồng để học kỹ năng livestream, quảng bá online, ứng dụng AI, giúp doanh nghiệp tăng doanh thu. Việc ứng dụng công nghệ và kỹ năng mới đã giúp doanh nghiệp của chị Ngân tiếp cận được với nhiều khách hàng hơn và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Không chỉ doanh nghiệp của chị Ngân, mà còn có hàng nghìn đơn vị, hợp tác xã, hộ kinh doanh tại Việt Nam đã tìm ra hướng tăng trưởng mới sau khi gia nhập kênh thương mại điện tử. Việc ứng dụng thương mại điện tử đã giúp các doanh nghiệp SME mở rộng thị trường, tăng doanh thu và nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo sách trắng của Bộ Công Thương, tăng trưởng trên thương mại điện tử trong năm 2024 so với năm 2022 là gần 50%, lên tới gần 600.000 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng ngành tại Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia hàng đầu thế giới.

Trước đó, theo khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) năm 2023 trên 6.879 doanh nghiệp, có khoảng 65% doanh nghiệp triển khai bán hàng trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, TikTok… Tuy nhiên, việc ứng dụng thương mại điện tử cũng không hề dễ dàng. Các doanh nghiệp cần phải có kỹ năng và kiến thức về công nghệ, cũng như phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với cơ quan quản lý nhà nước và nguyên tắc quản lý của nền tảng.

Để tháo gỡ khó khăn, các doanh nghiệp “cắp sách” đi học tại các đơn vị đào tạo hoặc khóa tập huấn của chính sàn thương mại điện tử. Theo các báo cáo từ Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan, mỗi năm có hàng chục nghìn lượt doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tại Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo, tập huấn về thương mại điện tử.

Gần nhất, ngày 17/7, Bộ Công Thương ban hành quyết định về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp xúc tiến thương mại trong và ngoài nước. Theo đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì, phối hợp với các sàn thương mại điện tử và nền tảng kinh doanh trực tuyến lớn triển khai chương trình kết nối, liên kết vùng, xuyên biên giới nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm qua kênh trực tuyến.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy thương mại điện tử và chuyển đổi số tại các địa phương. Các hội nghị, chương trình đào tạo và sự kiện liên kết vùng đã được triển khai để nâng cao năng lực phát triển thương mại điện tử tại các tỉnh thành.

Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), hiện triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ vào kinh doanh. Thời gian tới, đơn vị sẽ thực hiện các khóa chuyên sâu, tập trung bốn trụ cột: GoOnline – tăng hiện diện số; GoExport – kết nối trên sàn xuyên biên giới; GoAI – ứng dụng AI trong marketing; GoRight – cập nhật hệ thống pháp lý.

Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng trên thị trường quốc tế. Theo số liệu mới nhất, số lượng sản phẩm bán ra trên Amazon của các doanh nghiệp Việt Nam đã tăng hơn 300% trong 5 năm qua. Điều này cho thấy sự tiến bộ vững chắc của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường TMĐT toàn cầu.

Ngày 23/7, Hội nghị ‘Bứt phá Xuất khẩu: Thương hiệu Việt cất cánh toàn cầu’ đã được tổ chức tại Hà Nội, đồng tổ chức bởi Cục Xúc tiến Thương mại (Vietrade) – Bộ Công Thương và Amazon Global Selling Việt Nam. Hội nghị tập trung vào việc thảo luận về các cơ hội và thách thức của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường TMĐT toàn cầu, cũng như các giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam phát triển trên thị trường quốc tế.

Theo ông Larry Hu, Tổng Giám đốc Amazon Global Selling Đông Nam Á, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỷ lệ lớn và là động lực tăng trưởng của Amazon, với gần 2 triệu nhà bán hàng trên toàn cầu, chiếm 60% tổng doanh số bán hàng. Ông Hu cũng chia sẻ 7 yếu tố quan trọng giúp nhà bán hàng Việt Nam thành công trong TMĐT, bao gồm đổi mới sản phẩm, hiểu biết về khách hàng và thị trường, quản lý mạng lưới logistics toàn cầu hiệu quả, xây dựng thương hiệu toàn cầu, xác định đúng thị trường và đảm bảo tuân thủ quy định, tận dụng sức mạnh của AI, và duy trì tinh thần học hỏi và đổi mới.

Để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam phát triển trên thị trường TMĐT toàn cầu, Hội nghị đã công bố thiết lập quan hệ đối tác 3 năm cùng triển khai chương trình ‘Thương Hiệu Việt tăng trưởng toàn cầu’ (V-Brands Go Global with Amazon). Hợp tác quan trọng này hướng tới mục tiêu chung trong việc tạo bệ phóng thành công cho các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường TMĐT toàn cầu. Chương trình đặt ra hai mục tiêu: cung cấp chương trình đào tạo toàn diện và chứng nhận xuất khẩu trực tuyến cho 1.000 doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời hỗ trợ 30 thương hiệu quốc gia tăng cường hiện diện quốc tế thông qua TMĐT với Amazon.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương, cho biết việc chủ động đa dạng hóa các hoạt động xúc tiến thương mại trên môi trường số không còn là lựa chọn mà là điều kiện tiên quyết để nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng thích ứng và phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải tích cực đổi mới và ứng dụng công nghệ để phát triển trên thị trường TMĐT toàn cầu.

Ông Larry Hu, Tổng Giám đốc Amazon Global Selling Đông Nam Á, cho biết đây là giai đoạn chuyển mình của thương mại số Việt Nam. Amazon Global Selling nhận thấy xuất khẩu qua TMĐT đang trở thành một động lực quan trọng trong chiến lược thương mại quốc tế và phát triển thương hiệu của Việt Nam. Thông qua hợp tác với Cục Xúc tiến Thương mại (Vietrade), Amazon sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tại các khu vực kinh tế đang phát triển đổi mới sản phẩm, chuyển đổi số hoạt động và vươn ra toàn cầu.

Tóm lại, với sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế như Amazon, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng cơ hội để phát triển trên thị trường TMĐT toàn cầu. Việc chủ động đổi mới và ứng dụng công nghệ sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường quốc tế. Để biết thêm thông tin về chương trình ‘Thương Hiệu Việt tăng trưởng toàn cầu’, vui lòng truy cập https://www.amazon.com/ hoặc liên hệ với Cục Xúc tiến Thương mại (Vietrade) để có thêm thông tin chi tiết.

Hiệp hội Làng nghề Việt Nam và Tập đoàn Đầu tư Kết nối & Phát triển Công nghệ Toàn cầu (Globaltech) đã thiết lập một mối quan hệ hợp tác chặt chẽ nhằm hỗ trợ hội viên làng nghề trong quá trình chuyển đổi số. Sự hợp tác này tập trung vào việc cung cấp nền tảng số đa tiện ích VIVINA, giúp các làng nghề truyền thống tiếp cận và cập nhật các xu hướng hiện đại trong thời đại số.

Nền tảng VIVINA được thiết kế để phục vụ cộng đồng làng nghề một cách toàn diện, cung cấp nhiều tiện ích như giới thiệu sản phẩm, bán hàng trực tuyến, kết nối thị trường, quản lý đơn hàng, thanh toán không dùng tiền mặt và truyền thông thương hiệu. Với giao diện thân thiện và dễ sử dụng, VIVINA phù hợp với nghệ nhân, hộ sản xuất nhỏ và các cơ sở thủ công trên cả nước.

Ông Trịnh Quốc Đạt, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, đã nhấn mạnh vào tầm quan trọng của công nghệ số trong việc phát triển làng nghề tại làng nghề dệt Phùng Xá. Theo ông, để phát triển bền vững, làng nghề không thể đứng ngoài xu hướng chuyển đổi số. Việc sử dụng điện thoại thông minh, chụp ảnh sản phẩm và đăng lên nền tảng VIVINA để kết nối với khách hàng đã là một bước đi quan trọng. Hiệp hội cam kết sẽ đồng hành cùng bà con, giúp công nghệ trở thành công cụ đắc lực, là cánh tay nối dài giúp gìn giữ và lan tỏa giá trị của làng nghề Việt.

Ông Nguyễn Duy Trường, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề dệt Phùng Xá, bày tỏ sự tin tưởng vào nền tảng VIVINA. Thông qua VIVINA, hội viên của làng nghề dệt có thể chủ động quảng bá sản phẩm, tiếp cận người tiêu dùng hiện đại, nâng cao khả năng cạnh tranh và góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp hơn cho làng nghề trong mắt thị trường trong nước và quốc tế.

Quá trình chuyển đổi số không nhằm mục đích làm mất đi bản sắc truyền thống của các làng nghề, mà ngược lại, giúp gìn giữ và phát huy tinh hoa thủ công theo cách phù hợp với thời đại. Với sự hỗ trợ từ Hiệp hội Làng nghề Việt Nam và các đối tác như Globaltech, tương lai của làng nghề Việt Nam được dự báo sẽ rộng mở, vững vàng và đầy triển vọng.

Thông qua sự hợp tác này, các làng nghề Việt Nam sẽ có cơ hội để phát triển và hội nhập vào thị trường quốc tế, đồng thời giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống của làng nghề. Nền tảng VIVINA sẽ là cầu nối giữa các làng nghề và thị trường, giúp các nghệ nhân và hộ sản xuất nhỏ có thể tiếp cận với công nghệ hiện đại và phát triển bền vững.

Với mục tiêu hỗ trợ hội viên làng nghề chuyển đổi số, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam và Tập đoàn Globaltech sẽ tiếp tục đồng hành cùng các làng nghề, giúp họ phát huy tinh hoa thủ công và hội nhập vào thị trường quốc tế. Sự hợp tác này sẽ góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp hơn cho làng nghề Việt Nam, đồng thời giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống của làng nghề.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử, trong đó có đề xuất quy định trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng như MC, nghệ sĩ, diễn viên, KOL khi tham gia livestream, quảng cáo bán hàng.

Trong quá trình lấy ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử, cơ quan chức năng đã tiếp nhận nhiều ý kiến góp ý từ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và địa phương. Một trong những vấn đề được quan tâm là trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng khi tham gia livestream, quảng cáo bán hàng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định quản lý đối với trường hợp người bán không trực tiếp livestream mà thuê người nổi tiếng, người có ảnh hưởng livestream bán hàng. Sở Công Thương tỉnh Lai Châu cũng đề nghị quy định trách nhiệm, trách nhiệm liên đới của những đối tượng này khi tham gia quảng cáo, giới thiệu các sản phẩm được bán trên các nền tảng thương mại điện tử.

Theo Bộ Công Thương, dự thảo Luật đã nêu rõ trách nhiệm của người livestream mà không phải người bán hàng, có thể bao gồm MC, nghệ sĩ, KOL. Cụ thể, người livestream có trách nhiệm cung cấp thông tin cho chủ quản nền tảng thương mại điện tử phục vụ việc định danh và xác thực điện tử. Họ cũng không được cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hóa, dịch vụ.

Người livestream cũng phải thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hoá, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo. Họ cũng cần bảo đảm sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, trang phục, hành vi không trái với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục trong quá trình bán hàng livestream.

Bộ Công Thương cho biết thực tiễn đã có nhiều vụ việc như các phiên livestream bán hàng nhiều tỷ đồng nhưng nhà nước không thu được thuế hay hoa hậu quốc tế livestream bán kẹo rau củ, thổi phồng chức năng của sản phẩm, ảnh hưởng rất lớn đến quyết định mua hàng và sức khỏe của người tiêu dùng. Do đó, việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng là cần thiết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo công bằng trong kinh doanh.

Đại diện Bộ Công Thương khẳng định việc quy định trách nhiệm của người nổi tiếng trong livestream bán hàng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng cho tất cả các bên tham gia. Điều này cũng giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng vào các hoạt động thương mại điện tử và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của lĩnh vực này.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật để đảm bảo hiệu quả quản lý và phát triển của thương mại điện tử, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và giám sát hoạt động của các nền tảng thương mại điện tử và các bên tham gia livestream bán hàng.