Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi tại Trung Quốc, mang lại cả cơ hội và thách thức cho thị trường lao động nước này.
Một robot tương tác tại Triển lãm Trung Quốc-ASEAN
Các nhà phân tích của Morgan Stanley cảnh báo rằng việc doanh nghiệp tăng chi tiêu cho AI có thể dẫn đến cắt giảm tuyển dụng trong bối cảnh thị trường lao động Trung Quốc đang gặp khó khăn. Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên thành thị đang ở mức cao trên 15%, và việc áp dụng AI có thể làm tăng “áp lực giảm phát hiện hữu” bằng cách gián đoạn thị trường lao động.
Trong khi đó, ông Ding Shuang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Standard Chartered, cho rằng AI không phải là nguyên nhân chính gây ra áp lực giảm phát tại Trung Quốc. Thay vào đó, tình trạng dư thừa công suất và nhu cầu trong nước yếu mới là những yếu tố chính.
Tác động kép của AI
AI có khả năng thay thế các công việc nhận thức ở cấp độ đầu vào, khiến doanh nghiệp tăng chi tiêu cho công nghệ thay vì tuyển dụng thêm nhân sự. Điều này có thể dẫn đến tốc độ tăng lương chậm lại. Tuy nhiên, AI cũng có thể giúp Trung Quốc nâng cao năng suất và giải quyết các thách thức cơ cấu từ lực lượng lao động ngày càng thu hẹp.
Báo cáo của Morgan Stanley ước tính AI có thể tạo ra giá trị lao động tương đương 931 tỷ USD, chiếm khoảng 5% GDP danh nghĩa của Trung Quốc. Tuy nhiên, để giảm thiểu tác động tiêu cực, chính phủ Trung Quốc cần tăng cường chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ giáo dục liên quan đến AI và thúc đẩy tạo việc làm trong những ngành ít bị ảnh hưởng bởi công nghệ.
Chuyển đổi và thích nghi
Cuộc khảo sát của UBS với 404 giám đốc điều hành cấp cao tại Trung Quốc cho thấy 73% doanh nghiệp đã áp dụng công nghệ AI, chủ yếu nhằm tăng hiệu quả và cải thiện chất lượng sản phẩm. 15% doanh nghiệp cho biết việc sử dụng AI đã dẫn đến cắt giảm nhân sự, trong khi 22% cho biết họ đã tuyển dụng thêm nhân sự mới.
Ông Zhang Ning, chuyên gia kinh tế của UBS, nhận định rằng việc áp dụng AI ở thời điểm hiện tại chưa gây ra sự gián đoạn lớn đối với thị trường lao động và thu nhập hộ gia đình tại Trung Quốc. AI có thể tạo ra những công việc mới và cải thiện năng suất, nhưng cũng đòi hỏi sự thích nghi và chuyển đổi từ người lao động và doanh nghiệp.