Trong giai đoạn 2025-2035, đô thị thông minh sẽ cần một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.
Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khả năng này cho phép mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch trên dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.
Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã bắt đầu ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Việc ứng dụng blockchain vào quản trị đô thị không chỉ giúp tăng cường minh bạch mà còn giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước.
Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng. Quá trình này giúp cho việc triển khai đô thị thông minh được hiệu quả và đảm bảo tính khả thi khi áp dụng vào thực tiễn.
Công nghệ blockchain giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị thông qua hệ thống sổ cái phân tán (DLT), tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật. Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến.
Các giải pháp công nghệ blockchain đang được phát triển để hỗ trợ xây dựng đô thị thông minh, giúp cho việc quản lý và vận hành đô thị trở nên minh bạch và hiệu quả hơn. Khi công nghệ blockchain được tích hợp vào hệ thống quản trị đô thị, nó có thể giúp tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của đô thị.
Hạ tầng số tinh vi và công nghệ blockchain sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo tương lai của đô thị thông minh. Với sự hỗ trợ của công nghệ, đô thị thông minh sẽ là nơi mà mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu thật, minh bạch và có thể được kiểm tra, phản biện một cách công khai.