Bí ẩn não bộ: Vì sao một số người không thể chịu đựng tiếng ồn?

Tiếng ồn không chỉ là một yếu tố gây khó chịu mà còn là một áp lực không nhỏ lên não bộ. Một nghiên cứu mới đã khám phá ra nguyên nhân tại sao một số người cảm thấy “quá tải” trong môi trường ồn ào.

[Ảnh minh họa: Người trong môi trường ồn ào align=”aligncenter” width=”650″] Ảnh tạo từ ChatGPT[/caption]

Não bộ và tiếng ồn: Một mối quan hệ phức tạp

Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống đang trò chuyện trong một nhà hàng đông đúc nhưng chỉ nghe được tiếng muỗng va chạm, âm nhạc nền và tiếng trò chuyện ầm ĩ xung quanh? Đối với nhiều người, đây không chỉ là một sự bất tiện mà còn là một trải nghiệm căng thẳng, có thể dẫn đến mệt mỏi thần kinh, cáu gắt và lo âu.

Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Brain and Language đã làm sáng tỏ hiện tượng này. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người gặp khó khăn khi nghe lời nói giữa môi trường ồn ào có sự khác biệt đáng kể trong cấu trúc và kết nối thần kinh của não, đặc biệt là tại vùng insula – hai vùng nằm sâu bên trong thùy trán, nơi xử lý cảm xúc và cảm giác giác quan.

Cấu trúc não và khả năng chịu đựng tiếng ồn

Theo các nhà khoa học thần kinh, insula không chỉ tiếp nhận mà còn là “trạm xử lý trung tâm” cho những thông tin cảm giác như vị giác, cảm xúc, cơn đau và đặc biệt là âm thanh. Ở những người dễ bị “ngợp” bởi tiếng ồn, insula trái có xu hướng kết nối mạnh hơn với các vùng thính giác, khiến não luôn hoạt động trong trạng thái cảnh giác cao, kể cả khi môi trường không còn âm thanh cần giải mã.

[Ảnh minh họa: Đám đông align=”aligncenter” width=”650″] Ảnh minh họa: Getty Images[/caption]

Não bộ có thể thích nghi với tiếng ồn

Một điểm đặc biệt trong nghiên cứu là trường hợp của một người tham gia có khả năng nghe âm thanh thuần khá kém nhưng lại đạt điểm cao nhất trong bài kiểm tra nghe lời nói giữa tiếng ồn. Theo nhóm nghiên cứu, đây có thể là dấu hiệu cho thấy não bộ có thể “tái cấu trúc” để thích nghi.

Thông qua luyện tập, não học cách ưu tiên các tín hiệu lời nói giữa đám đông tiếng ồn và bỏ qua những âm thanh gây nhiễu. “Khả năng xử lý âm thanh không chỉ phụ thuộc vào tai, mà còn nằm ở cách não tổ chức và sắp xếp lại thông tin,” một tác giả của nghiên cứu nhận định.

Ứng dụng nghiên cứu trong y học

Tầm quan trọng của phát hiện này không dừng lại ở việc giải thích tại sao một số người không thích tiệc tùng hay nơi đông người. Nó còn mở ra một cánh cửa mới trong nghiên cứu suy giảm thính lực và sa sút trí tuệ.

Các nhà nghiên cứu cho biết suy giảm thính lực là một yếu tố rủi ro đáng kể trong tiến trình sa sút trí tuệ, và nếu não bộ có thể tái lập kết nối để bù đắp cho khả năng nghe kém, điều đó có thể giúp làm chậm quá trình suy giảm nhận thức.

Nghiên cứu này không chỉ giúp con người hiểu rõ hơn về cách bộ não phân tích thế giới âm thanh quanh ta mà còn mở ra những hướng đi mới trong điều trị thính lực và hỗ trợ người già, đặc biệt trong bối cảnh sức khỏe tâm thần và nhận thức ngày càng được chú trọng.